SSD PCIe 5.0 sẽ tiếp tục thống trị đến năm 2030
Trong thế giới công nghệ lưu trữ tốc độ cao, sự xuất hiện của mỗi thế hệ chuẩn PCIe luôn là cột mốc quan trọng. Với hiệu năng vượt trội so với chuẩn cũ, PCIe 5.0 từng được kỳ vọng sẽ sớm bị thay thế bởi chuẩn PCIe 6.0 trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh điều ngược lại: SSD PCIe 5.0 không những vẫn duy trì vị thế mạnh mẽ mà còn được dự báo sẽ tiếp tục là lựa chọn chủ đạo trong ít nhất 5 năm tới!
SSD pcie 5.0 vẫn sẽ là chuẩn chủ đạo trong vài năm tới
Trong vài năm qua, SSD PCIe 5.0 đã trở thành chuẩn mực lưu trữ hiệu suất cao dành cho PC và laptop, với tốc độ đọc ghi liên tục vượt 14 GB/s. Dù PCIe 6.0 đã được ra mắt chuẩn kỹ thuật vào năm 2022, nhưng theo Wallace C. Kou – CEO của Silicon Motion – thị trường tiêu dùng sẽ không chứng kiến SSD PCIe 6.0 trước năm 2030. Điều này có nghĩa là PCIe 5.0 SSDs sẽ tiếp tục giữ vị thế quan trọng trong ít nhất 5 đến 6 năm tới.
Theo Kou, các nhà sản xuất bo mạch chủ (OEM) như Dell, Lenovo và cả AMD, Intel hiện không có kế hoạch hoặc thậm chí không muốn thảo luận về PCIe 6.0 dành cho thị trường PC. Ngoài các tiêu chí kỹ thuật khắt khe, các yếu tố như chi phí phát triển cao, thiếu kiểm tra tương thích và rào cản vật lý trên bo mạch chủ khiến PCIe 6.0 chưa nhận được sự quan tâm thực sự. Vì thế, các SSD PCIe 5.0 vẫn sẽ tiếp tục là lựa chọn tối ưu trong nhiều năm.
>>> Máy chủ chính hãng tại Máy Chủ Việt
Nguyên nhân khiến pcie 6.0 bị dời lịch ra mắt
Vấn đề kỹ thuật là yếu tố đầu tiên làm chậm tiến trình PCIe 6.0. Khi tốc độ truyền dữ liệu tăng từ 16 GT/s lên 64 GT/s, tín hiệu mất nhiều hơn, giới hạn chiều dài các mạch đồng trên bo mạch chủ chỉ còn khoảng 9 cm để giữ chất lượng tín hiệu đủ tốt. Để khắc phục, các trung tâm dữ liệu thường sử dụng retimer chuyên dụng, tuy nhiên loại thiết bị này quá đắt đỏ để tích hợp trên máy tính cá nhân.
Chi phí phát triển cũng là một trở ngại lớn. Theo Silicon Motion, việc thiết kế controller PCIe 5.0 tốn từ 16–20 triệu USD cho quy trình 6 nm, trong khi controller PCIe 6.0 dùng tiến trình 4 nm có thể lên đến 30–40 triệu USD. Chi phí này chưa tính đến R&D và hậu kiểm, nên chỉ những hãng lớn với nguồn lực mạnh mới có thể đầu tư, khiến thị trường SSD tiêu dùng mất đi động lực áp dụng sớm.
Lợi thế hiện tại của ssd pcie 5.0
Trong khi PCIe 6.0 chưa sẵn sàng, SSD PCIe 5.0 vẫn tiếp tục chứng tỏ ưu thế với tốc độ cực cao và chi phí tương đối dễ chấp nhận. Những mẫu đầu tiên ra mắt từ năm 2022–2023 đã mang lại trải nghiệm nhanh hơn đáng kể so với PCIe 4.0, dù đôi khi phải sử dụng tản nhiệt chủ động để ổn định nhiệt độ . Nhờ những yếu tố đó, SSD PCIe 5.0 đã chứng tỏ mình là lựa chọn “an toàn” cho cả người dùng phổ thông lẫn người dùng cao cấp.
Hơn nữa, SSD PCIe 5.0 hiện đã được tích hợp sẵn trên nhiều bo mạch chủ và laptop mới mà không cần bổ sung phần cứng phức tạp. Nhìn chung, dù tốc độ chưa đạt giới hạn lý thuyết (~32 GB/s cho 4 lane), PCIe 5.0 vẫn mang đến cải thiện rõ rệt với hơn 14 GB/s trong thực tế sử dụng . Vì vậy, với chi phí điện năng, độ tin cậy ổn định, đây vẫn là giải pháp hợp lý cho đến khi PCIe 6.0 thực sự có thể ứng dụng.
>>> Xem thêm server Dell R660 full CO/CQ
Tác động đối với người dùng và thị trường máy tính
Việc PCIe 6.0 SSD phải đến năm 2030 mới ra mắt thị trường tiêu dùng khiến người dùng hiện tại hoàn toàn có cơ sở để chọn SSD PCIe 5.0. Những hệ thống đang chạy nền tảng AMD AM5, Intel mới nhất đã có sẵn khe M.2 hỗ trợ Gen 5, giúp người dùng dễ dàng nâng cấp hoặc đầu tư mới mà không lo lỗi thời sớm. Đồng thời, các bộ nhớ phụ như video, game và ứng dụng nặng đều được hưởng lợi từ tốc độ truyền tải lớn.
Về mặt thị trường, nếu PCIe 6.0 tiếp tục trì hoãn, các hãng sản xuất SSD và bo mạch chủ sẽ tiếp tục đầu tư mạnh vào Gen 5, tối ưu firmware, giải pháp tản nhiệt và kiểm thử ổn định. Điều này đồng nghĩa với việc SSD PCIe 5.0 sẽ càng hoàn thiện, chi phí giảm, hiệu năng đa dạng và đáng tin cậy hơn. Về lâu dài, người dùng sẽ không cần phải chờ đợi để trải nghiệm hiệu năng cao.
Xu hướng pcie thế hệ kế tiếp
Dù PCIe 6.0 vẫn đang trên lộ trình phát triển và chuẩn kỹ thuật là đã hoàn thiện vào năm 2022, việc đưa vào thực tiễn đòi hỏi giải quyết song song nhiều vấn đề về phần điện – vật lý. Tín hiệu PAM‑4 cần FEC, dẫn đến tắc nghẽn băng thông nếu không tối ưu đúng cách. Việc thiết kế đường đồng cho tốc độ 64 GT/s đòi hỏi bảng mạch đặc biệt, vật liệu cao cấp và tích hợp retimer – điều không khả thi cho thị trường PC phổ thông
heise.de
Trong các giải pháp cho doanh nghiệp, retimer là chuẩn nhưng đối với PC, việc tích hợp sẽ làm tăng giá thành mạnh và ảnh hưởng thiết kế ATX hiện có. Thay vào đó, ngành công nghiệp đang nghiên cứu các phương án như dùng vật liệu mạch cải tiến hoặc thiết kế bản mạch hybrid tối ưu cho tín hiệu cao. Tuy nhiên, quá trình này cần thời gian, thử nghiệm và tiêu chuẩn hóa đảm bảo tương thích – điều này càng làm trì hoãn PCIe 6.0 SSDs.
So sánh pcie 5.0 và tương lai pcie 6.0
Nếu bạn chỉ dùng máy để chơi game, làm đồ họa hoặc chạy ứng dụng văn phòng, SSD PCIe 5.0 hoàn toàn đủ dùng. Nó cung cấp tốc độ gấp đôi SSD Gen 4 mà không đòi hỏi chi phí cao hay tản nhiệt đặc biệt. Với chi phí lắp đặt thấp và dung lượng đa dạng, đây là lựa chọn vàng cho phần lớn người dùng PC hiện nay.
Ngược lại, PCIe 6.0 hứa hẹn tốc độ lý thuyết gấp đôi Gen 5 (~64 GT/s), nhưng trong thực tế, những nâng cấp này chỉ thực sự có ích với các ứng dụng chuyên sâu vào AI, HPC, hoặc lưu trữ ngang hàng SSD‑GPU. Vì vậy, nếu bạn không phải chuyên gia dữ liệu siêu lớn, hiệu năng thực tế từ PCIe 5.0 đã là dư thừa rồi. Do đó, người dùng chung không cần chờ Gen 6, trong khi doanh nghiệp mới là nơi trọng tâm triển khai đầu.
>>> Có thể doanh nghiệp cũng quan tâm đến máy chủ HPE Gen11
Kết luận
Tóm lại, mặc dù PCIe 6.0 được hứa hẹn vào năm 2022, nhưng khoảng cách giữa lý thuyết và ứng dụng thực tế vẫn quá lớn. Vào năm 2025–2026, SSD PCIe 5.0 sẽ tiếp tục chiếm ưu thế nhờ hiệu năng cao, khả năng tương thích rộng và giá thành hợp lý. Phải đến năm 2030, khi phần cứng, chi phí và tiêu chuẩn tương thích Gen 6 được giải quyết triệt để, thị trường mới sẵn sàng rời khỏi PCIe 5.0.
